Dệt lụa – một nét văn hóa Lào

[kkstarratings]

Nghề dệt lụa truyền thống từ hàng nghìn năm của Lào thật sự phát triển mạnh mẽ từ một thập niên qua và tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn phụ nữ, những người có thể kiếm được cuộc sống ổn định và sung túc từ việc dệt vải.

Trong cuốn sách “Lào, dệt lụa và truyền thống”, tác giả Marie Connon viết: “Phụ nữ dệt cuộc sống và những khát vọng thành những sản phẩm lụa. Họ mơ ước có người chồng chung thủy, nhiều con cái, những cánh đồng tốt tươi, phì nhiêu và tránh xa ma quỷ và bệnh tật. Tất cả được phản ánh trong các biểu tượng, hình mẫu được dệt nên trên mảnh lụa, tấm vải”. Trang phục truyền thống có màu sắc rực rỡ, chất liệu mềm óng được may từ lụa được người dân Lào mặc không chỉ khi tham gia các chương trình, lễ hội văn hóa mà còn trong cả cuộc sống thường ngày. Đồng phục dành cho những người làm việc trong các trường học, nhà máy, cơ quan hành chính ở Lào đều được may bằng phạ sịn, một loại vải lụa sặc sỡ và cao cấp.

Một trong những sản phẩm lụa thường được phụ nữ Lào sử dụng hằng ngày là váy sịn. Mỗi mảnh vải dệt dài 1,8 mét được hoàn thiện trong một tuần với nhiều kiểu cách được thay đổi theo mỗi vùng miền ở Lào. Loại vải này rất được khách du lịch yêu thích. Sản phẩm như khăn lụa thêu thường mất từ hai đến năm tuần mới hoàn thành, tùy thuộc vào kích cỡ. Còn chất liệu cotton cũng được dệt lẫn với lụa trong các sản phẩm nội thất gia đình. Màu sắc của vải lụa vẫn là màu tự nhiên được chiết xuất từ lá và vỏ cây. Đàn ông thường tham gia vào quá trình nhuộm vải. Còn công việc dệt giao cho phụ nữ trong gia đình đảm nhiệm. Vải ở mỗi vùng dệt có những đặc điểm nổi bật về sắc màu, thiết kế hoa văn độc đáo nhưng đặc biệt là đều dựa trên cách trang trí hoa văn truyền thống của Lào. Một số thiết kế được yêu thích mang các biểu tượng hình con vật, côn trùng, cây cối, hoa lá…

Sản phẩm dệt lụa từ các nơi được đưa về tiêu thụ chủ yếu tại các chợ ở thủ đô Viêng Chăn, nhiều nhất là chợ Sáng – trung tâm thương mại lớn đối diện trung tâm bưu điện thành phố và là địa điểm quen thuộc để du khách lựa chọn mua sắm mỗi dịp đến với đất nước Triệu Voi tươi đẹp và mến khách. Điều thú vị nhất là du khách được đi vòng quanh chợ Sáng một cách dễ dàng, bằng cách thuê một chuyến xe tuk tuk…

Đến du lịch Lào, nếu du khách muốn tìm hiểu về nghề dệt truyền thống ở nơi đây, cũng như lựa chọn những sản phẩm tuyệt vời nhất có thể ghé thăm làng dệt truyền thống có tên là Pop Ock Tok. Đây là một ngôi làng dệt truyền thống và có những người trẻ tới học nghề.

Làng nghề nằm trên bờ sông Mekong, du khách chỉ cần đi khoảng 2km về phía Nam của thành phố Luông Pha Băng, du khách sẽ tìm thấy nó. Ngôi làng cổ lâu đời 700 tuổi, ở nơi đây, bộ tộc Katu vẫn tiếp tục duy trì nghề dệt lâu đời của dân tộc .

Từ thời nhà Đường ở Trung Quốc, các thương gia nước này sang Lào, đã vô cùng khen ngợi các sản phẩm lụa tơ tằm mịn màng của xứ sở nơi đây. Người dân ở nơi đây nhận thức được nghề dệt tay truyền thống là một kho báu quý giá, người Lào đã có ý thức giữ gìn bí quyết nghề thủ công của dân tộc. Các nghệ nhân đã âm thầm làm việc, cũng như truyền dạy kinh nghiệm cho con cháu dệt nên các loại vải có cảnh trí độc đáo, rực rỡ lấy cảm hứng từ truyền thuyết dân gian.

Pop Ock Tok, có nghĩa là Đông gặp Tây trong tiếng Lào là một sáng kiến nhằm cung cấp sinh kế cho các nghệ nhân làm nghề dệt lụa ở địa phận Luang Prabang và các khu vực ngoại vi. Những nghệ nhân lâu năm đóng vai trò hướng dẫn, hỗ trợ những nghệ nhân trẻ, giúp họ có thể có cuộc sống ổn định nhờ nghề dệt lụa. Pop Ock Tok cũng là nơi cung cấp các mặt hàng lụa dệt tay uy tín nhất ở Luang Prabang, đơn cử là khăn Ikat, vải in hoa của người H’mong. Các sản phẩm dệt may truyền thống kết hợp kỹ thuật của các nghệ nhân Lào và Thái với đặc trưng là sọc ngang, hoặc hoa văn in hình voi thường được may thành túi xách, váy cũng khá được ưa chuộng. Nhiều tấm lụa quý của Pop Ock Tok còn được lựa chọn làm của hồi môn của gia đình chú rể trong đám cưới truyền thống ở Lào.

Ngày này, các sản phẩm dệt tay ở Lào, đã có nhiều biến đổi về thiết kế và màu sắc phù hợp với xu thế hiện đại. Các sản phẩm được bày bán ở các khu chợ, đặc biệt là ở chợ đêm dọc theo phố cổ Sisavangvong tới Bảo tàng Cung điện Hoàng gia ở Kitsarat. Tuy nhiên, một vấn đề bất cập là các mặt hàng dệt tay giả mạo cũng xuất hiện, gây khó khăn cho người Lực chọn một sản phẩm dệt tay thuần Lào. Để loại bỏ các mặt hàng giả mạo này, nhiều công ty ở nơi đây, đã xây dựng các thương hiệu riêng, trưng bày và bán các sản phẩm dệt tay nhằm bảo tồn nghề truyền thống của dân tộc.

Vì thế khi du lịch Lào, du khách muốn lựa chọn các sản phẩm từ lụa tốt thì lên đến những cửa hàng có uy tín để lựa chọn như Tiệm dệt Lào Carol Cassidy, Finer Things… Trong số đó phải kể đến công ty chuyên thiết kế các mẫu sản phẩm dệt tay mang cảm hứng dân tộc Lào của ba người bạn trong đó Veomanee Douangdala (Người Lào) và Heather Smith, Joanna Smith (Người Anh). Các sản phẩm nổi tiếng nhất của Passa Paa là khăn quàng cổ và túi xách, vừa đậm nét truyền thống của hoa văn lụa dệt tay của Lào, vừa mang phong vị hiện đại được nhiều người phương Tây ưa chuộng.

Ngoài ra nếu du khách yêu mến vẻ đẹp của các sản phẩm lụa dệt tay, du lịch Luông Pha Băng hày ghé thăm Fabric Gallery, triển lãm về quy trình sản xuất các mặt hàng dệt may từ khắp nơi trên đất nước Lào…

Lụa ở Lào rất đẹp và nổi tiếng, dưới bàn tay khéo léo của người dân nơi đây, nó trở lên hấp dẫn và cuốn hút vì thế mà đã có rất nhiều tranh ảnh, bài viết ca ngợi về lụa ở Lào.

Nếu có dịp du lịch với vé máy bay giá rẻ đi Lào của Airbooking, du khách đừng bỏ qua cơ hội tham quan, tìm hiểu và lựa chọn những tấm lụa dệt tay ở đây nhé! Chúc các du khách có một chuyến đi với nhiều điều thú vị!